Η απύθμενη επιθυμία μας για γνώση και βελτίωση είναι αυτό που μας κράτησε στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας. Καθώς η τεχνολογία βελτιώνεται, βελτιώνεται και ο τρόπος μας να κάνουμε τα πράγματα. Ζούμε τις μέρες μας και εργαζόμαστε-συνεργαζόμαστε αρμονικά με άλλους ακολουθώντας οδηγίες. Ωστόσο, τα πράγματα πρόκειται να αλλάξουν λόγω της ανακάλυψης των DAO (Decentralized autonomous organizations). Τι ακριβώς όμως είναι ένας DAO? Σε αυτό το άρθρο θα κάνουμε μια βουτιά σε αυτήν την έννοια προσπαθώντας να εξηγήσουμε τι είναι πως λειτουργεί και ποια είναι τα υπέρ και τα κατά.
Τι είναι ένας DAO;
Αρχικά, πρέπει να πούμε ότι το DAO (decentralized autonomous organization) στα ελληνικά σημαίνει τον αποκεντρωμένο αυτόνομο οργανισμό. Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι, βοηθάει η σύγκριση με μεγάλους κολοσσούς, όπως η Google και η Amazon. Η διαφορά του είναι ότι ένας DAO είναι αυτόνομος, δηλαδή ανεξάρτητος. Αυτό του δίνει τη δυνατότητα να λειτουργεί χωρίς την ανάγκη διαχείρισης και γενικότερα ανθρώπινης παρέμβασης. Ένας τέτοιου είδους οργανισμός δε χρήζει δηλαδή κάποια καθοδήγησης, αλλά έχει κοινά ενδιαφέροντα και κοινούς στόχους.
Οι εποχές που μεσολαβητές και διαχειριστές υπαγόρευαν ολόκληρο το σύστημα προς όφελος των δικών τους συμφερόντων έχουν περάσει. Πολλοί βέβαια αποδοκιμάζουν τους DAO υποστηρίζοντας ότι ενέχουν πολλούς κινδύνους. Η αλήθεια είναι ότι ακόμα βρίσκονται σε αρχικό στάδιο, και γι’ αυτό δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τις πραγματικές δυνατότητές τους και αν εν τέλει έχουν περισσότερα πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα.
Πώς λειτουργεί ένας αποκεντρωμένος αυτόνομος οργανισμός;
Ένας DAO λειτουργεί ακολουθώντας μια σειρά προγραμμάτων που έχουν δημιουργηθεί – σχεδιαστεί από κάποιους ανθρώπους. Οι κώδικες και οι εντολές κωδικοποιούνται σε έξυπνα συμβόλαια μέσα σε ένα ανοιχτό blockchain όπως το Ethereum. Έτσι καθίστανται μια πλήρως αυτοματοποιημένη πλατφόρμα ή σύστημα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο καθένας.
Για καλύτερη κατανόηση, σκέψου ένα παραδοσιακό εστιατόριο fast food όπως το McDonald’s. Το McDonald’s διοικείται και διευθύνεται από τους υπαλλήλους του. Κάθε λεπτομέρεια και διαδικασία στο εστιατόριο είναι και μια “μικροδιαχείριση”. Και διευθύνουν την επιχείρησή τους κάνοντας όλη τη δουλειά μόνοι τους, όπως το μαγείρεμα, το καθάρισμα και το σερβίρισμα φαγητού στους πελάτες τους. Διαχειρίζονται επίσης παραγγελίες και παραδόσεις, καθώς και αποθέματα και πωλήσεις για την κάθε εβδομάδα. Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία που απαιτεί τον συντονισμό του ανθρώπινου δυναμικού για να λειτουργήσει.
Συγκριτικά, ένας DAO λειτουργεί χωρίς την ανάγκη ενεργών διευθυντών και υπαλλήλων. Έτσι, αντί να το χειρίζονται οι άνθρωποι, τα πάντα είναι πλήρως αυτοματοποιημένα, από το μαγείρεμα μέχρι το σερβίρισμα ζεστού φαγητού για τους πελάτες του. Όταν έρθει η ώρα που χρειάζεται να ξαναγεμίσει τα υλικά του, να πληρώσει τους λογαριασμούς και να εισπράξει τα χρήματα, θα στείλει μια εντολή στον διακομιστή του και το πρόγραμμα θα κάνει όλη αυτή τη δουλειά. Σίγουρα ακούγεται λίγο τραβηγμένο στον πραγματικό κόσμο, αλλά αυτή είναι η ουσία ενός αποκεντρωμένου αυτόνομου οργανισμού.
Διάβασε επίσης: Fintech: Τι είναι και πώς λειτουργεί
Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα του DAO;
Οι DAO είναι οργανισμοί που υπόσχονται να θέσουν την κοινότητά τους και όχι τα κέρδη ως στόχο. Είναι ουσιαστικά μια επένδυση από μόνοι τους, καθώς περισσότεροι άνθρωποι θα τους εμπιστεύονται και θα είναι πρόθυμοι να γίνουν μέρος της κοινότητάς τους. Υπάρχουν πολλά υποσχόμενα οφέλη που μπορεί να προσφέρει ένας DAO. Παρακάτω θα δεις τα κυριότερα από αυτά τα οφέλη:
1. Καμία κυβερνητική επιρροή
Για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οργανισμοί αναγκάζονται να συμμορφωθούν με κάθε αίτημα που υποβάλλει η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αλλά σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς οργανισμούς, η κυβέρνηση δεν μπορεί απλώς να σταματήσει τη λειτουργία ενός DAO ή να του δώσει εντολή να δημοσιεύσει προσωπικές πληροφορίες για ένα άτομο. Ο μόνος δυνατός τρόπος για να το κάνουν αυτό είναι να αγοράσουν ένα μεγάλο μερίδιο του ίδιου του DAO. Αυτό βέβαια είναι πολύ απίθανο.
2. Προσαρμοστικότητα
Οι DAO μπορούν να βελτιωθούν και να τροποποιηθούν για να προσαρμοστούν στη συνεχή εξέλιξη της κοινωνίας μας. Και οι μέτοχοι, που είναι επίσης η κοινότητα που επωφελείται από τους DAO, μπορούν να ψηφίσουν για τη μελλοντική ανάπτυξή τους, επιτρέποντάς τους να συμβαδίζουν με τη σύγχρονη κοινωνία μας με γρήγορο ρυθμό.
3. Αξιοπιστία
Τέλος, ίσως ένα από τα πιο σημαντικά οφέλη ενός DAO είναι η μοναδική του δομή που περιορίζει την περιττή ανθρώπινη παρέμβαση, καθιστώντας τον ασφαλή και λιγότερο επιρρεπή σε κακές πρακτικές και στη διαφθορά.
Ποιά είναι τα μειονεκτήματα του DAO;
Ένας DAO είναι ανοιχτού κώδικα που σημαίνει ότι είναι διαθέσιμος στο κοινό και ότι ο καθένας μπορεί να έχει πρόσβαση, να τον δει και να αλληλεπιδράσει μαζί του. Αν και αυτό είναι καλό γιατί δίνει στην κοινότητα διαφάνεια και δύναμη, έχει επίσης ορισμένα μειονεκτήματα. Παρακάτω θα δεις ορισμένα από τα μειονεκτήματα ενός DAO:
1. Επιθέσεις από χάκερς
Το ότι οι DAO είναι ανοιχτού κώδικα τους καθιστά ευάλωτους σε διαδικτυακές επιθέσεις από χάκερ. Εάν οι χάκερ είναι αρκετά ενημερωμένοι ώστε να παρακάμψουν το κρυπτογραφημένο πρόγραμμα ασφαλείας ενός DAO, μπορούν να δημιουργήσουν έναν κώδικα που μπορεί να τον παραβιάσει. Και αυτό εγκυμονεί σοβαρό κίνδυνο για όλους όσους ασχολούνται με αυτόν. Στο κάτω κάτω, οι DAO είναι τόσο καλοί όσο τα άτομα που έχουν δημιουργήσει τους κωδικούς τους.
Διάβασε επίσης: Τι είναι τελικά τα NFTs;
2. Διαρροές στα “μυστικά” των επιχειρήσεων
Ένα άλλο μειονέκτημα της ύπαρξης ανοιχτού κώδικα στους DAO είναι ότι τα μυστικά των επιχειρήσεων και άλλα πλεονεκτήματα που μπορεί να έχουν έναντι των ανταγωνιστών τους δεν θα είναι πλέον μυστικά. Δεδομένου ότι ο καθένας μπορεί να δει πώς δημιουργήθηκε ένας DAO, ο χρόνος και η προσπάθεια της εταιρείας που επενδύει στη δημιουργία καινοτομιών για την επίλυση προβλημάτων μπορεί απλώς να κλαπεί από οποιονδήποτε ξέρει πώς να διαβάζει κώδικες και προγράμματα.
Παραδείγματα από DAO
Πολλοί αποκεντρωμένοι αυτόνομοι οργανισμοί έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια. Και σύμφωνα με έρευνες υπάρχουν πάνω από 180 DAO σήμερα. Παλαιότερα, DAO ήταν απλώς μια ορολογία για τα κρυπτονομίσματα μέχρι που ξαφνικά σημείωσε άνθηση και συγκέντρωσε σχεδόν 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε δημόσιο ταμείο. Για να το καταλάβεις καλύτερα υπάρχουν ορισμένα παραδείγματα:
BitDAO: Ένας από τα μεγαλύτερους DAO που υπάρχουν σήμερα, με πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύσεις σε αυτόν. Μέσω της πλατφόρμας του BitDAO, μπορείς να επενδύσες σε μια τεράστια γκάμα έργων Defi όπως τα AAVE, Convex Finance, Curve και άλλα παρόμοια.
Decentraland: Το Decentraland είναι ίσως μια από τις καλύτερες εμπειρίες metaverse παιχνιδιών που μπορείς να βρεις σήμερα. Είναι ένα αυτοσυντηρούμενο παιχνίδι blockchain όπου οι άνθρωποι μπορούν να συλλέγουν και να ανταλλάσσουν NFT, να δημιουργήσουν επιχειρήσεις, να κατέχουν εικονικά ακίνητα, να κοινωνικοποιηθούν με άλλους και πολλά άλλα.
Mirror: Το Mirror είναι μια πλατφόρμα για συγγραφείς και bloggers που θέλουν να κερδίσουν χρήματα από τις δεξιότητές τους μετατρέποντας το γραπτό τους περιεχόμενο σε NFT.
BeetsDAO: Έχεις μήπως πάθος για τη μουσική; Αν ναι, το BeetsDAO είναι μια πλατφόρμα που αξίζει να τσεκάρεις. Εκεί μπορείς να συλλέξεις NFT που βασίζονται στη μουσική και να κερδίσεις χρήματα από την αγάπη των ανθρώπων για τη μουσική.
Το μέλλον
Φαντάσου όλα να γίνονται αυτόνομα. Θα μπορούσαμε να ζήσουμε και να απολαύσουμε τη ζωή μας, κάνοντας μόνο ελάχιστη δουλειά, καθώς η αυτόνομη κοινωνία θα μας παρέχει τα πάντα. Τέτοια πράγματα τα βλέπουμε μόνο σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Όμως μπορεί να είναι πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα από ό,τι πιστεύαμε!
Διάβασε επίσης: Οι top 5 πλατφόρμες για εικονική γη στο Metaverse
