Ποιο είναι το κύριο κίνητρο του ανθρώπου, που θα ασχοληθεί με τον τομέα της αυτοβελτίωσης; Τις περισσότερες φορές, είναι διότι έχει νιώσει μεγάλο συναισθηματικό πόνο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αν έχει όρεξη και μεράκι θα αφιερώσει πολλές ώρες σε βιβλία, βίντεο, ακόμα και συνέδρια που αφορούν την αυτοβελτίωση. Σήμερα θα κάνουμε μια παύση από όλον αυτό τον όγκο πληροφοριών και θα επικεντρωθούμε σε μια απλή συμβουλή, η οποία εστιάζει κατευθείαν στην εξερεύνηση του εαυτού σου. Η συμβουλή αυτή, είναι η αναπνοή.
Πιο συγκεκριμένα η παρατήρηση της αναπνοής οπουδήποτε και αν βρίσκεσαι.
Μια καθημερινή μέρα, παρέα με τη μαϊμού
Περπατούσα ανάμεσα από τον κόσμο και κοιτούσα δεξιά και αριστερά. Δεν κοιτούσα πραγματικά, πιο πολύ θα μπορούσαμε να πούμε ότι είχα μπει σε “αυτόματο πιλότο”. Το σώμα μου ήταν εκεί αλλά το μυαλό μου ήταν βυθισμένο στις σκέψεις μου. Πιθανά σενάρια, πράγματα που έγιναν, τι θα μπορούσε να γίνει, τι πήγε καλά και τι στραβά, ένα μυαλό γεμάτο σκέψεις.
Το παραπάνω σενάριο είναι τόσο γνωστό που έχει ενταχθεί πλέον στα πλαίσια του «νορμάλ». Θεωρείται φυσιολογικό να βρισκόμαστε τόσο βυθισμένοι στις σκέψεις μας.
Το μυαλό μας έχει την ικανότητα να παράγει τόσο γρήγορα σκέψεις που δύσκολα μπορούμε να πούμε ότι «έχουμε τον έλεγχο». Είμαστε ένα με τις σκέψεις που ξεπηδούν κάθε δευτερόλεπτο.
Όπως λέει και ο Έκχαρτ Τόλε , η μόνη μας διαφορά με έναν φαινομενικά “τρελό” άνθρωπο που θα μιλάει δυνατά στον εαυτό του, είναι ότι εμείς τα λέμε από μέσα μας.
Το φαινόμενο που περιγράφω παραπάνω, o βουδισμός το ονομάζει “monkey mind”.
Πως μπορεί να βοηθήσει η αναπνοή;
Όταν δίνουμε έμφαση στην αναπνοή μας, «λέμε» στο μυαλό μας να επικεντρωθεί κάπου αλλού για λίγο. Να ξεφύγει από των κυκεώνα των καθημερινών σκέψεων. Του λέμε να κάνει ένα διάλειμμά και να νιώσει την εισπνοή και την εκπνοή, καθώς και όλο το σώμα καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάσας.
Μια πρακτική λύση: Όπου και αν βρίσκεσαι δώσε 2 λεπτά για να παρατηρήσεις την αναπνοή σου. Είτε περπατάς, είτε είσαι στο δρόμο με το αμάξι, είτε δουλεύεις. Μπορείς ακόμα και να κάτσεις σε μια καρέκλα στο σπίτι σου. Μην περιμένεις να εξαφανιστούν οι σκέψεις, όσο και να το περιμένεις δεν θα γίνει. Αυτό που θα γίνει όμως είναι να τις παρατηρήσεις και να μην τους δίνεις σημασία, όχι με την αρνητική έννοια αλλά με την έννοια της αδιαφορίας.
Θα δεις πόσο πιο παραγωγικός/η θα γίνεις. Δεν θα σε ενδιαφέρουν τα πιθανά άσχημα σενάρια ή μια επερχόμενη «νίκη» αλλά θα ζεις τη στιγμή.
Αναπνοή και προσδοκίες
Να είσαι σίγουρος/η ότι το μυαλό σου θα βρει χιλιάδες δικαιολογίες για να μην το κάνεις. Μια από τις μεγαλύτερες και ψεύτικες δικαιολογίες είναι η δημιουργία προσδοκιών.
Μπορεί να σκεφτείς:
«Παρατηρώ την αναπνοή μου αλλά δεν έχω τα αποτελέσματα που θέλω»
«Παρατηρώ την αναπνοή μου αλλά δεν είμαι ήρεμος, ίσα ίσα νιώθω πολύ περίεργα!»
Αν έχεις καιρό να παρατηρήσεις την αναπνοή και αρχίσεις να το κάνεις θα παρατηρήσεις ότι δεν μπορείς να μείνεις συγκεντρωμένος ούτε για μισό λεπτό. Αποδέξου ότι έτσι λειτουργεί ο εγκέφαλος μας και ότι θέλει χρόνο για να εντάξεις μια νέα συνήθεια, ακόμα και αν αυτή είναι τόσο απλοϊκή όσο και η παρατήρηση της αναπνοής. Δεν θα δώσεις εξετάσεις, ούτε θα λάβεις μέρος σε κάποιο διαγωνισμό. Απλά παρατήρησε την αναπνοή σου…
Αναπνοή και θρησκεία
Η παρατήρηση της αναπνοής έχει να κάνει με την επικοινωνία του σώματος σου και της εκάστοτε ψυχολογικής σου κατάσταση και τον έξω κόσμο. Μπορεί να έχεις ακούσει τους όρους breathing meditation ή vipassana meditation. Προσωπικά έμαθα την «τεχνική» αυτή μέσω ενός βιβλίου που μιλά για vipassana. Δοκίμασα στην αρχή καθολικά όλες τις οδηγίες και στη συνέχεια άφησα πίσω μου τα κομμάτια που δεν μου ταίριαζαν, ενώ αξιοποίησα αυτά που με βοηθούσαν.
Σε προσκαλώ να κάνεις το ίδιο.
Μην αφήσεις τις θρησκευτικές σου πεποιθήσεις να μπουν εμπόδιο στην παρατήρηση της αναπνοής σου και κατ’ επέκταση στην εξέλιξη σου. Πολύ χριστιανοί για παράδειγμα, επικεντρώνονται στα λόγια της προσευχής και στην αναπνοή τους. Αν σε βολεύει αυτό και συνάβει με τον τρόπο ζωής σου και τις αξίες σου, δοκίμασε το.
Προσωπικά, ένα βασικό στοιχείο που «πέταξα» από τις τεχνικές αυτές, είναι η επίκληση σε οποιοδήποτε είδους θεότητα, μιας και με κάνει να ξεχνάω ότι εγώ είμαι υπεύθυνος για τον εαυτό μου και κανένας άλλος.
Συνοψίζοντας
- Δώσε 2 λεπτά τη μέρα και παρατήρησε την αναπνοή σου, οπουδήποτε και αν βρίσκεσαι.
- Παρατήρησε τις σκέψεις να περνάνε και μην ταυτίζεσαι με αυτές.
- Όσες δικαιολογίες και αν φτιάξεις μην σταματήσεις αυτή τη συνήθεια.
